Biotope là gì? Bạn đã hiểu đúng về Biotope?
Biotope / Biotop là phong cách thủy sinh hướng đến việc tái tạo sinh cảnh, ở phong cách này chúng ta hướng đến sự tự nhiên và mô tả lại một hệ sinh tái dưới nước ở một vùng địa lý xác định. Phong cách này hướng đến việc tạo một bể thủy sinh hướng đến sự tự nhiên, mô phỏng lại hệ sinh thái của một vùng có thể xác định được.
NHỮNG YẾU TỐ NÀO CẦN THIẾT ĐỂ TẠO NÊN MỘT HỒ CÁ BIOTOPE ĐÚNG CHUẨN? ???
- Đèn rọi vàng?
- Gỗ lũa xịn?
- Cá đắt tiền?
- Layout cát sỏi?
- …
Không! Không có cái nào trên kia cả! “làm sao để setup biotope đúng chuẩn ạ?”, “nuôi cá gì để thành một bể biotope đúng chuẩn?”,… mình để ý thì vẫn chưa ai trả lời kỹ càng mấy câu hỏi đó cả. Vì những lý do trên cho nên hôm nay, mình xin phép dành mấy phút cuối ngày ngồi viết một bài lên đây cho anh em hiểu rõ dựa trên kinh nghiệm và kiến thức của bản thân, anh em đọc đến hết bài sẽ có cái hay ho.
Đầu tiên phải nói đến một số sai lầm khá là trầm trọng của anh em khi cố gắng setup bể, cứ set những không bao giờ ra nỗi một cái hồ biotope đúng chuẩn. Dưới đây là một số lỗi cơ bản mà anh em rất hay gặp phải (mình tự tin nói là phần lớn):
- Làm những không hiểu mình đang làm cái gì.
- Thiếu sự đầu tư, thích mì ăn liền.
- Chú trọng vào phần không cần thiết, không chú trọng vào cái quan trọng.
Đến với lý do thứ nhất: “Làm nhưng không hiểu mình đang làm cái gì”. Nó giống như việc anh em xách xe ra đường đi mua đồ mà không biết đi đâu ấy, không biết mục tiêu nằm ở đâu thì làm sao mà đến? Rất rất nhiều người chơi theo phong trào biotope nhưng lại không biết biotope nó có nghĩa là gì. Nhiều người chỉ nghe phong thanh đâu đó là “chơi lúa, đá, sỏi”, chơi “dĩa, thần tiên”, hay thậm chí là chỉ nghe thoáng qua và nắm mỗi cụm từ “tái hiện tự nhiên” là đã tự nhận mình hiểu rõ và bắt tay vào làm một cái hồ “bi-ô-tốp”, nhưng cuối cùng, làm xong vẫn không biết mình làm đúng hay chưa, vì khái niệm có nắm đâu mà biết. Biotope không chỉ là “tái hiện tự nhiên”, nó là tái hiện lại cả một hệ sinh thái có thật trên Trái Đất này, ở một khu vực nhất định, ở sông Sài Gòn nó sẽ khác với sông Hương, ở sông Hồng nó sẽ khác với Amazon, thậm chí, các nhánh sông của Amazon nó còn có nhiều hệ sinh thái khác nhau,…, bởi thế, anh em hay mắc một lỗi là “tưởng cái hồ mình là biotope, hóa ra không phải”, nuôi chung những loài chẳng liên quan gì đến nhau, nuôi xecan chung với cá trâm, nuôi ali chung với tai tượng, nuôi thòi lòi chung với neon,…
Lỗi thứ hai, “thiếu sự đầu tư, thích mì ăn liên”. Đây không phải là thiếu sự đầu tư về t.i.ề.n b.ạ.c! Nhiều bác chi ra cả c.h.ụ.c, cả t.r.ă.m t.r.i.ệ.u để set bể đấy chứ, vậy thì chắc chắc là không thiếu sự đầu tư về khía cạnh đó rồi, cái đáng nói ở đây là thiếu đầu tư về mặt chất xám, nói đi nói lại, nói vòng vèo kiểu gì nó cũng lại lên trên cái lỗi thứ nhất, thiếu sự tìm hiểu. Nhiều anh em có lên một số trang về biotope, thấy người ta làm như thế nào thì cố gắng làm lại, phổ biến nhất là cái combo “cá dĩa + thần tiên + cá chuột”, nhưng mà nếu như vậy thì vẫn chuẩn biotope đấy chứ, vì trong hệ sinh thái tự nhiên của sông Amazon, cá chuột, cá thần tiên và cá dĩa sống với nhau thật! nhưng vấn đề là trong những hồ nuôi kiểu đấy, lâu lâu lại có thêm vài con hồng két hay cá vàng vốn là mấy loài cá lai đặc sệt, mấy con cá sặc của Việt Nam thỉnh thoảng cũng góp vui trong đó, nếu không thì chính mấy con cá dĩa, cá thần tiên, form nó cũng là loài lai tạo, kiểu platinum hay bồ câu đỏ vàng, dưa hấu,… nhưng các anh em lại quên, hay thậm chí không biết rằng biotope là tái hiện sinh cảnh TỰ NHIÊN, tức là những con cá trong đấy đều phải có hình thái bên ngoài ở dạng HOANG DÃ, chúng ta không nói về gene, chúng ta chỉ cần hình thái bên ngoài không có dạng đột biến là được. Vì mấy cái nhầm lẫn trên, người đi trước truyền cho người đi sau, xong cuối cùng có nhiều hội nhóm, nhiều anh em mặc định luôn rằng chơi cá dĩa là thành chơi “bi-ô-tốp”.
Cái cuối cùng: “Chú trọng vào nhầm chỗ”. Nhiều anh em không biết nghe ở đâu ra rằng “chơi đèn vàng mới là biotope”, hay “chơi lũa nhất trụ mới ra được biotope”, nhiều trường hợp không biết có say xỉn hay n.g.á.o đá gì không lại phát ngôn “chơi chết chóc, khô cằn, thiếu sức sống mới là biotope”. Thật sự, chơi biotope, cái layout, cái đèn rọi, cái cây lũa,… nó chỉ là cái phụ, không phải cái quyết định rằng cái hồ đó có phải biotope hay không. Cái quyết định một cái hồ thật sự là một cái biotope, đó chính là… quay lại điều thứ nhất! Dù anh em có chơi chục cây đèn rọi, chơi khúc lũa nặng ba ký rồng bay phượng múa hay setup 2-3 ký đá tiger, nó đều trở thành vô nghĩa khi chất xám đầu tư vào cái bể không có. Ai bảo lũa mới chơi được biotope? Người ta vẫn chơi gỗ thường, nước vàng khè, nhả nhớt đấy thôi, nhưng anh em à, trong tự nhiên nó thế đấy! Nó không đẹp đẽ, sạch sẽ như một cái hồ nhân tạo!
Cho anh em nào đã chịu khó đọc đến đây, chứng tỏ hầu hết các anh em muốn tìm hiểu thêm, thì đây là một số link cực kỳ hữu ích cho anh em chơi biotope: Trang FishBase: Cung cấp khá đầy đủ thông tin về các loài cá trên thế giới, gồm tên, tên khoa học, nơi sống, pH,…. có cả phiên bản tiếng Việt.
Link: https://www.fishbase.se/search.php?lang=vietnamese
Thật ra thì không bao giờ chúng ta có thể làm hồ biotope bắt chước giống 100% môi trường thật được cả, nhưng chúng ta cố gắng để nó giống nhất có thể, ai không có nhiều điều kiện thì chúng ta chỉ cần bắt chước các loài động thực vật với độ pH, layout, ai có điều kiện hơn thì tái hiện luôn cả loài cây cho ra từng cục lũa, từng loại đá, từng chỉ số pH, kH, gH, NH3-NO2-NO3, TDS,… Các anh em đam mê thể loại này thực sự (đam mê chứ không phải bóp méo khái niệm rồi tự huyễn hoặc), nếu anh em biết ngoại ngữ, quá tốt; nếu anh em không biết ngoại ngữ, học, thậm chí là xài Google Dịch, đã đam mê thì kiểu gì cũng làm. Có người đã từng nói: “Làm liều thì ăn nhiều, không liều thì ăn ít. Phải có làm thì mới có ăn…”, muốn set bể chuẩn thì phải đầu tư chất xám!
Cuối cùng thì mình chỉ muốn thay mặt các anh em đam mê biotope rằng: Nếu theo đuổi biotope, hãy theo đuổi đến cùng, nếu lười, đừng theo! Không ai muốn cái hồ mà mình đầu tư mất bao nhiều công sức, t.i.ề.n b.ạ.c, chất xám bị xếp ngang hàng và gọi cùng một tên với những cái hồ không đâu vào đâu, nhất là với những người thích bóp méo khái niệm.
Tham khảo thêm: